Η ίδρυση του Εργαστηρίου αξιοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου για την Έρευνα και την Καινοτομία, λαμβάνοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, που αποτελεί το νέο στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ με τις εξής προτεραιότητες: α) Έξυπνη ανάπτυξη (ανάπτυξη μιας οικονομίας βασιζόμενης στη γνώση και την καινοτομία), β) Διατηρήσιμη ανάπτυξη (προώθηση μιας περισσότερο αποδοτικής και αποτελεσματικής ανάπτυξης στη χρήση πόρων), γ) Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς (μια οικονομία με υψηλή απασχόληση που θα επιτυγχάνει κοινωνική και περιφερειακή/τοπική συνοχή). Βασική επιδίωξη του Εργαστηρίου είναι να προωθήσει την διεπιστημονική έρευνα στο σύνθετο πεδίο των Οικονομικών, Διοίκησης και Πολιτικών Υγείας και Κοινωνικής Προστασίας με έμφαση στους τομείς της Υγείας-Πρόνοιας και Κοινωνικής Φροντίδας, της Κοινωνικής Πολιτικής και του Κοινωνικού Σχεδιασμού, της Κοινωνικής Συνοχής και Κοινωνικής Ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.
Η Ερευνητική Στρατηγική στον τομέα της Υγείας
Η σύγχρονη έρευνα στον τομέα της υγείας σε επίπεδο ΕΕ σκοπεύει να εξασφαλίσει την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας, η οποία προσανατολίζεται:
- Στην προαγωγή καλής υγείας σε μια Ευρώπη που γηράσκει
- Στη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας
- Στην προστασία των πολιτών από απειλές κατά της υγείας
- Στην προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών υπηρεσιών υγείας
- Στην προώθηση δυναμικών συστημάτων υγείας και νέων τεχνολογιών
- Στη διασφάλιση της ποιότητας και της καινοτομίας στις υπηρεσίες υγείας.
Αυτή η στρατηγική έρευνας υλοποιείται κυρίως μέσω προγραμμάτων έργων και δράσεων για την υγεία, όπως για παράδειγμα το Πρόγραμμα Υγεία 2014-2020, το Πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 κ.ά. Τα Ευρωπαϊκά Συστήματα Υγείας χρειάζονται αναμόρφωση για να ανταποκριθούν στις δημογραφικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Ωστόσο, όλα τα Συστήματα Υγείας των κρατών-μελών, παρά τις υπάρχουσες σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, βασίζονται στην κοινή αξία του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου ότι η φροντίδα υγείας δεν είναι «ένα κανονικό εμπορεύσιμο οικονομικό αγαθό», καθώς η υγεία είναι αφενός θεμελιώδες δικαίωμα, ανεξάρτητα αν παρέχεται από το δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, και αφετέρου αποτελεί βασικό μέσο διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής και της οικονομικής ανάπτυξης.
Παράλληλα οι διαμορφωτές πολιτικών υγείας των Συστημάτων Υγείας χρειάζονται ερευνητική και μελετητική υποστήριξη για να σχεδιάσουν βιώσιμες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, να λάβουν καινοτόμα μέτρα στον τομέα της υγείας, να βελτιώσουν τη δημόσια υγεία, να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της διασυνοριακής υγείας και μετανάστευσης, να επιτύχουν βέλτιστη χρήση των δημοσιονομικών πόρων, να αξιοποιήσουν άλλους πόρους και την τεχνογνωσία και να συμβάλλουν στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας και στην προώθηση της ισότητας και αλληλεγγύης. Ειδικότερα η καινοτομία στην υγεία σε επίπεδο πολιτικής της ΕΕ εννοείται ως «στρατηγική δημόσιας υγείας που δεν περιορίζεται μόνο σε τεχνολογικές προόδους από πλευράς προϊόντων και υπηρεσιών». Προσανατολισμός στην καινοτομία σημαίνει παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, στρατηγικές πρόληψης, διαχείριση των Συστημάτων Υγείας, οργάνωση και παροχή υπηρεσιών υγείας και περίθαλψης, ποιότητα φροντίδας στους ασθενείς, καθώς και κάλυψη αναγκών του πληθυσμού που δεν ικανοποιούνται.
Το Σύστημα Υγείας στη χώρα μας είναι δημόσιο (ΕΣΥ) και ιδιωτικό τόσο ως προς την παροχή υπηρεσιών όσο και ως προς τη χρηματοδότηση. Ενώ έχουν τεκμηριωθεί επανειλημμένα οι ανεπάρκειες και τα προβλήματα δυσλειτουργίας, το ερευνητικό ενδιαφέρον την προηγούμενη πενταετία στράφηκε κυρίως στη βελτίωση τόσο της αποδοτικότητας όσο και της αποτελεσματικότητας και ποιότητας της παροχής υπηρεσιών υγείας στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Στόχος ήταν αφενός η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ΕΣΥ σε σχέση με τις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και αφετέρου η σταδιακή δημιουργία ενός κοινά αποδεκτού ποιοτικού πλαισίου αναφοράς στην παροχή υπηρεσιών υγείας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα υγείας.
Με τον τρόπο αυτό θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί:
- η οργανωτική και διαχειριστική αποδοτικότητα των Υγειονομικών Υπηρεσιών και του ΕΣΥ,
- ο έλεγχος του κόστους, συνδυάζοντας τις αξίες του κοινωνικού κράτους,
- η δυνατότητα Συμπράξεων Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στην Υγεία με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τον τελικό «χρήστη/καταναλωτή»,
- η εξωστρέφεια του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η χρηματοδότησή του από δημόσιους οργανισμούς και ασφαλιστικούς φορείς.
Επίσης οι μελέτες για τη ζήτηση των υπηρεσιών υγείας προσεγγίζουν ερευνητικά τόσο την υποκειμενική αντίληψη του ατόμου για την έννοια της αξίας της υγείας όσο και άλλους παράγοντες, δημογραφικούς και κοινωνικούς που επηρεάζουν τελικά τις προτιμήσεις των «χρηστών/καταναλωτών». Αντίστοιχα στον τομέα της προσφοράς, η παραγωγή των υπηρεσιών υγείας διαμορφώνεται από συγκεκριμένους συντελεστές παραγωγής όπως είναι το ανθρώπινο δυναμικό (ιατροί, νοσηλευτές, άλλοι επαγγελματίες υγείας) και η ιατρική τεχνολογία (ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός, πληροφορική της υγείας), που αναλύονται μεμονωμένα αλλά και σε συνδυασμούς ώστε να εξετάζεται αφενός η δυνατότητα της μεταξύ τους υποκατάστασης και αφετέρου το κόστος.
Παράλληλα, οι τεχνικές αξιολόγησης των υπηρεσιών υγείας αξιοποιούνται με πρωτοτυπία για την αποτύπωση συγκεκριμένων δεικτών που σχετίζονται με την ωφελιμότητα των υπηρεσιών υγείας. Έτσι αναλύεται τόσο το όφελος θεραπείας και φροντίδας υγείας σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο όσο και το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της ασθένειας και διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις κατάθεσης προτάσεων για τη χρηματοδότηση, την παροχή και διανομή υπηρεσιών υγείας.
Τέλος η αξιολόγηση των επιπτώσεων της λειτουργίας του Συστήματος Υγείας στον πληθυσμό καθώς και η διαλειτουργική σχέση (ως ανοικτού συστήματος) με άλλα συστήματα (περιβάλλον, οικονομία, κοινωνία, δίκαιο, τεχνολογία κ.λπ.) αποτελούν θεμελιώδεις στόχους ερευνητικού ενδιαφέροντος.